ساختار پوست شما

پوست شما

کلیات



پوست وسیعترین، سنگین ترین و نیز موثرترین و پیچیده ترین عضو بدن میباشد. بطور متوسط کل سطح پوست فرد بالغ سطحیمعادل 2 - 1.7 متر مربع و وزنیمعادل 1/4 کیلوگرم دارد.



پوست یک عضو زنده است که تنفس کرده خود را بازسازیکرده، اعمال فیزیولوژیک مختلفیانجام میدهد. چنانچه به عنوان یک چتر، یک سایبان یا یک پوشش محافظ عمل میکند.

پوست از سلولهای کاملا“ تمایز یافته تشکیل شده که به سه لایه مشخص تقسیم میشود . بطور متوسط این سه لایه با هم 2mm عمق دارند.



اولین وظیفه پوست عملکرد بعنوان یک مانع بین بدن و محیط میباشد.


- ساختار پوست



پوست ما شامل سه بافت اصلیاست که هر کدام وظیفه خاص خود را انجام میدهند.



اپیدرم : خارجیترین لایه پوست، که نازک بوده از اپیتلیوم سنگفرشیساخته شده است. این بافت خارجینقش اساسیدر محافظت بازیمیکند.

کراتینه شدن یکیاز اعمال اصلیاپیدرم است. سلولهایبازال (کراتینوسیت) هر 28 روز میتوز (تقسیم سلولی) انجام میدهند و تقریبا“ جایگزین سلولهایدیگر میشوند. این سلولها با مسطح شدن و سنتز مواد جدید به تدریج متمایز میشوند. در پایان تکامل سلولهایشاخیساخته میشوند. در ابتدا سلولها با کمک یک “ سیمان “ به هم میچسبند سپس پوسته پوسته میشوند یا پوسته ریزیمیکنند.



زیر اپیدرم لایه درم میباشد که حاویعروق خونی، رشته هایعصبیو غدد پوست (سباسه و عرق ) میباشد. این لایه هم یک بافت تغذیه ایو هم محافظ میباشد که اجزایاصلیآن کلاژن ، الاستین و هیالورونیک اسید انعطاف پذیریو الاستیسینه پوست را تامین کرده، پوست را در مقابل از دست دادن آب محافظت میکند.

عمیق ترین لایه پوست هیپودرم میباشد که بطرف پایین کشیده شده، به عضلات و بافتهایزیرین متصل است. هیپودرم شامل سلولهایچربیمیباشد که به نام آدیپوسیت شناخته میشوند و کار آنها محافظت از ارگانهایداخلیبدن و ایزوله کردن ساختارهایزیرین در مقابل تغییرات ناگهانیدماییمیباشند.


- پوست اعمال مختلفیانجام میدهد از قبیل :



1-nbsp; 1- محافظت :

چتر، سایبان و پوشش همگیدر یکجا علاوه بر ضدآب بودن پوست، در واقع عمده سلولهایسطحیکه Corneocyte ها هستند یک محافظ طبیعیدر برابر تهاجمات خارجیبشمار میروند . کراتین مقاومت پوست در برابر مواد شیمیاییرا افزایش میدهد و از طرف دیگر کلاژن و الاستین مقاومت در برابر تاثیرات مکانیکیو کشش را تامین میکند. چربیموجود در هیپودرم هم از ارگانهایداخلیدر برابر ضربات و صدمات خارجیمحافظت میکند.

در مجاورت نور آفتاب، پوست با ضخیم شدن بطور طبیعیدر برابر اشعه UV مقاومت میکند.

اپیدرم با فیلم محافظتیکه از ترشحات غدد سباسه و عرق تشکیل میگردد پوشیده شده است (امولسیون W/O ) فیلم آب – چربی



PH پوست :

فیلم آب – چربیبالانس PH پوست را در حدود 4.2 - 6.4 (متوسط 5.5 ) نگاه میدارد. سطح پوست همیشه در اسیدیته پایین نگاه داشته میشود بنابراین از رشد میکروب جلوگیریمیکند. صابون به علت خاصیت قلیاییکه دارد با پوست واکنش میدهد و باعث تخریب فیلم محافظ آب – چربیمیشود.



2- درک

پوست یکیاز 5 ارگان حسیاست که برایحسن لامسه تخصص یافته است پایانه هایعصبیکه در پوست میباشد قادر به درک :

- درد

- حس لامسه و فشار

- دما میباشد



3- سنتز

مواد ذیل توسط پوست سنتز میشوند :

- ملانین ----- طبیعیکه قسمتیاز اشعه خورشید را جذب میکند.

- ویتامین D3 , D2 اثر ضد پوکیاستخوان

- کلاژن و الاستین جهت ثبات و انعطاف پذیریپوست

- لیپیدهایدرون سلولیجهت بهبود سد پوستی



4- تبادل

- تنظیم درجه حرات ( از طریق تعریق)

- تبادلات تنفسی

- جذب و نفوذ از طریق پوست


- خورشیـد و پـوست



طیف خورشیدیبه چند دسته تقسیم میشود : اشعه کیهانی، اشعه گاما، اشعه ایکس، اشعه UV (UVA, UVB)، نور مرئیو مادون قرمز



-UV در پوست

90% اشعه UV در پوست جذب میشود و فقط 10% آن به درم میرسد. UVA تا انتهایدرم نفوذ میکند و نورمرئیو مادون قرمز حتیعمیق تر در پوست نفوذ میکند.



-

علاوه بر اثرات مطلوب از قبیل: برنزه شدن، سنتز ویتامین D، احساس گرما، بهبودیبعضیمشکلات پوستی( پسوریازیس) خورشید اثرات مضرینیز دارد که به طول موج، شدت نور، طول مدت مواجهه با نور، نوع پوست و سن بستگیدارد.



- در بچه هایکوچک

10 سال اول زندگیاز اهمیت بالاییبرخوردار است. 90% سرطانهایپوستیدر مناطقیاز پوست که در مجاورت نور آفتاب است رخ میدهد. به همین دلیل نباید بچه ها در مقابل نور آفتاب باشند. بچه ها باید در مقابل نور آفتاب به خوبیمحافظت شوند.



- در پوست نرم و شکننده :

این پوست ها مستعد لک شدن و قرمز شدن هستند. این علائم در اثر قرار گرفتن در معرض نور تشدید میشوند. به همین دلیل این نوع پوستها باید در مقابل نورآفتاب به خوبیمحافظت شوند.



- در پوستهایآکنه ای:

پوستهاییبا استعداد بروز آکنه نباید به مدت طولانیدر معرض نورآفتاب باشند. گر چه این یک واقعیت است که پوست تحت نفوذ نور خورشید ابتدا خشک تر میشود، این بهبود ظاهریبه سرعت منجر به بروز و افزایش جدیآکنه خواهد شد.





-

با نفوذ اشعه UVA به عمق درم، پوست واکنشیبسمت پیریپوستینشان میدهد. نفوذ UVA متناسب با اشعه دریافتیو جمع شده است.

مواجهه زیاد با اشعه هایUV میتواند باعث پیریزودرس پوست شود که با موارد زیر مشخص میشود :

- پوست خشک و پوسته پوسته

- لکه هایقهوه ایواضح

- تغییرات در درم

- کاهش سنتر و پایین آمدن کیفیت فیبرهایکلاژن و الاستین



پیریزودرس پوست که در اثر نور خورشید ایجاد میشود عمدتا“ موجب پیگمانتاسیون نامنظم پوست من جمله پارگیمویرگهایخونی(تلانژکت� �زی) میشود.
- تختخواب های خورشیدی و UVA :

امروزه بیشتر سازندگان معروف تختخواب هایخورشیدیفقط از لولهایتشعشع UVA استفاده میکنند. با این وجود، میزان UVA جهت برنزه شدن در تختخواب هایخورشیدیبه میزان قابل توجهیبیشتر از UVA مورد نیاز جهت برنزه شدن در نور طبیعیخورشید میباشد. اگر چه خطر UVB از UVA کمتر میباشد ولیتختخوابهایخورشیدیاثرات بسیار نامطلوبیبر پیریزودرس میگذارند
محافظت طبیعیپوست در مقابل نور خورشید



پوست مکانیزیهایدفاعیطبیعیدر برابر اشعه مضر نور خورشید دارد.



- تولید ملانین

پوست به کمک تشکیل ملانین جلوینفوذ اشعه UV را میگیرد و با جذب این اشعه توسط پیگمانها تا حدودیاز اثرات مضر UV جلوگیریمیکند. ملانین از ملانوسیت ها که در پوست هستند تشکیل میشود و در محل اتصال درم و اپیدرم جایگزین میشود.

میزان پیگمانهایروشن هرشخص، بسته به ژنیتک افراد میباشد. افراد با پوست خیلیروشن و کک و مک دار با موهایقرمز، عموما“ پیگمانهایروشن سنتز میکنند. برنزه شدن این افراد بسیار مشکل و حتیغیر ممکن میباشد. افرادیکه به آسانیبرنزه میشوند، تعداد بیشتریپیگمانهایتیره تولید میکنند.



- ضخیم شدن پوست

- یوروکانیک اسید، ماده اصل عرق (عمل خفیف حفاظتی)





رطـوبت پـوست



جهت حفظ خصوصیات طبیعیپوست، رطوبت پوست باید متعادل نگه داشته شود.

وقتیلایه فوقانیاپیدرم تقریبا“ 13% آب داشته باشد. میزان رطوبت آن مطلوب میباشد.



- عوامل شیمیایی: پاک کننده ها، کف ها و غیره

- عوامل فیزیولوژیک : پیریژنتیکی، به همراه کم شدن عناصریکه استراتوم کورنئوم (لایه بالایپوست) را میسازند

- عوامل پاتولوژیک : اگزما، ایکتیوز، پسوریازیس و غیره

- عوامل محیطی: باد، سرما، آفتاب، رطوبت کم و غیره



- محافظت از پوست در برابر عوامل نامساعد محیطی(باد- سرما-خورشید-تهویه هوا و غیره)

- عدم استفاده از صابونها و پاک کننده هایمورد استفاده که چربیطبیعیپوست را تخریب میکند.

- عدم استفاده از لوسیونهایجمع کننده حاویالکل که فیلم آب- چربیرا تخریب میکنند.

- استفاده از مرطوب کننده ها (صبحها و / یا عصرها)





- پیر شـدن پوست



پیرییک حادثه فیزیولوژیک طبیعیاست. در حال حاضر ثابت شده است که متوسط سن جمعیتها در دنیا رو به افزایش است در اروپا 56% زنان بالای30 سال عمر دارند. در بلژیک این نسبت 70% است. در این راستا، پوست و مخصوصا“ پیریپوست اهمیت بیشتریمییابد. اگر چه تمام اعضایبدن پیر میشوند ولیپوست تنها عضویاست که فرآیند پیریرا بصورت کاملا“ مشهود نمایان میسازد. بنابراین ظاهر پوست برایبیشتر خانمها از اهمیت فوق العاده ایبرخوردار است. پیرینتیجة اجتناب ناپذیر رشد میباشد و تغییرات مکانیکیو فیزیولوژیکیرا در قسمتهایمختلف پوست منعکس میکند.



- چند علت مختلف سالخوردگی:

پیریژنیتکیپوست و تمام فاکتورهایداخلی

مواجهه با آفتاب

سایر عوامل خارجی، نظیر عادات زندگی، مصرف داروهایخاص، غفلت از محصولات محافظ پوست و غیره







خورشید تمام انواع اشعه ها را از خود ساتع میکند. از جمله آنها اشعه ماوراء بنفش است که به سه باند تجزیه میشود. اشعه هایUVC, UVB, UVA. خوشبختانه اشعه UVC که امواج کوتاهیدارد و برایزندگیموجودات زنده بسیار مضر است توسط لایه ازن جذب شده، به زمین نمیرسد.

بنابراین وقتیما خودمان را در مقابل نور آفتاب قرار میدهیم، پوست ما اشعه UVB ( با طول موج متوسط ) و UVA ( با طول موج بلند) را دریافت میکند.





اثرات بیولوژیک اشعه ماوراء بنفش



اشعه هایUV پوست را به تیره شدن وا میدارند. که این نتیجة تاثیر UV رویسلولهایتخصص یافته اپیدرم به نام ملانوسیت ها میباشد. ملانوسیت ها سلولهایستاره شکل هستند که در لایه بازال اپیدرم با قرار گرفته اند. ملانوسیت ها پیگمانهایتیره ملانین را میسازند که در زیر سلولهایکوچک بنام ملانوزوم کپسوله میشوند. این ملانوزوم ها از ملانوسیت ها به سلولهایاصلیاپیتلیال (کراتینوسیت ها) منتقل میشوند.

اشعه خورشید ملانوسیت ها را تحریک کرده موجب تکثیر آنها میشود و تولید ملانین را در آنها افزایش میدهد، اشعه خورشید همچنین انتقال ملانوزومها از ملانوسیت ها به کراتینوسیت ها را تسریع میکند. بنابراین یک پوست تیره نتیجه افزایش جمعیت ملانوسیت ها و افزایش ملانین در کراتینوسیت ها میباشد.

مهمترین کار پیگمانتاسیون ملانین محافظت در برابر اشعه UV است.

به همین دلیل است که پوست ما در اولین روزهایکنار ساحل به آسانیمیسوزد و پوست افراد تیره نمیسوزد.

مواجهه با آفتاب یکیاز فاکتورهایاصلیپیریپوستیمیب اشد. که پیرینوریPhotoaging نامیده میشود. پیرینوریمربوط به تغییرات عمیق در فیبرهایپوست (کلاژن و الاستین) و نیز بینظمیپیگمانتاسیون میباشد. نتیجه پیرینوریچین و چروکها و لکه هایپیگمانته پوستیاست. اشعه خورشید همچنین موجب تغییر مولکولهایDNA حامل اطلاعات ژنتیکیسلولهایپوست ما میشود. این تاثیرات میتوانند باعث مرگ سلولییا تغییر در DNA شوند که نتیجه اش سرطانهایپوستیاست.



در واقع، بیشتر سرطانهایپوستیدر نقاطیاز بدن است که در معرض نور خورشید هستند. شواهد زیادیوجود دارد که بعضیسرطانهایپوستیدر بزرگسالان ممکن است با مواجهه زیاد با نور خورشید در دوران کودکیمرتبط باشد.

تا این اواخر UVA به عنوان اشعه بیضرر تلقیمیشد. بهر جهت UVA به وفور در نور طبیعیوجود دارد و عمیق تر از UVB در پوست نفوذ میکند. در حال حاضر شواهدیوجود دارد که UVA بیضرر نیست و بسیاریاز اثرات مضر اشعه خورشید با UVB و همچنین UVA بوجود میآید. اما اشعه ماوراء بنفش فقط اثرات مضر ندارد. بلکه موجب آرامش روحیشده و نیز در تشکیل ویتامین D موثر است. اشعه ماوراء بنفش همچنین در درمان بعضیمشکلات پوستیاز جمله پسوریازیس (نور درمانی) استفاده میشود.



اولین و مهمترین کار در حفاظت از پوست اجتناب از نور خورشید تا حد امکان میباشد. این نکته مخصوصا“ در مورد اطفال و در ساعات گرم روز باید رعایت شود. همچنین پوششهایمحافظ (کلاه، بلوز آستین بلند……..) موثرند.

یک راه حل بسیار موثر پوشاندن سطح پوست توسط یک لایه نازک ضد آفتاب است. ضد آفتابهایمختلفیدر بازار موجودند که در سالهایاخیر نیز پیشرفت چشمگیریجهت افزایش اثر بخشیو نیز تاثیر بر زیباییحاصل شده است. درجه حفاظت یک ضد آفتاب که برایمقابله با UVB پیشنهاد میشود با فاکتور حفاظتیدر برابر خورشید (SPF) اندازه گیریمیشود.

اگر یک ضد آفتاب SPF معادل 10 داشته باشد بدان معنیاست که میتوانیم 10 باز از نظر زمانیبیشتر از زمانیکه پوست بدون محافظ قرمز میشود در برابر خورشید بمانیم. بنابراین هر چه SPF بالاتر باشد، اثر حفاظتیآن در برابر UVB بیشتر است. برایمحافظت در برابر UVA از تست هایمتفاوتیاستفاده میشود.



یک ضد آفتاب خوب و موثر باید جلویهر دو اشعه UVB, UVA را بگیرد و داراییک فاکتورحفاظتیمناسب در برابر هر دو باشد. همچنین باید با یک بار استفاده بر رویپوست هم در برابر اشعه خورشید هم در برابر آب و شستشو موثر باشد. اثر بخشیمداوم محصولات ضد آفتاب در طول چندین ساعت دوام ضدآفتاب نامیده شده، پارامتر بسیار مهم و تعیین کننده ایدر حفاظت در برابر آفتاب میباشد.
سایر اثرات مضر آفتاب



- دهیدراتاسیون

- آفتاب سوختگی

در یک روز معین ، اشعه UVB میتواند باعث قرمزیشود. این قرمزی24 ساعت بعد از در معرض نور قرار گرفتن مشخص میشود

- تغییر سیستم دفاع طبیعیپوست

- واکنشهایفتو شیمیاییغیر نرمال

- حساسیت نوری

- درماتوز نوری

- سرطانهایپوستی